Sektor pożyczkowy w Polsce, jak chyba żaden inny sektor usług finansowych nie został poddany tak ciężkiej próbie, której elementem jest cały szereg mitów, merytorycznie nieuzasadnionych tez, daleko idących uproszczeń. Świadczy to o praktycznie całkowitym braku wiedzy na temat jego funkcjonowania, skali jego działalności, stosowanych praktyk. Wśród tez, które nie zostały poddane jak dotąd rzetelnej weryfikacji są takie, jak ta o ogromnej skali działalność tego sektora, o transferze do sektora pożyczkowego z sektora bankowego salda kredytów o wartości kilku, czy nawet kilkunastu miliardów złotych oraz o transferze nawet kilku milionów klientów w okresie ostatnich lat. Transfer ten miał być wzmacniany przez oddziaływanie Rekomendacji T i tworzyć ogromnej skali ryzyko systemowe dla rynku finansowego w Polsce. Tezy te tak mocno oddziaływały na poglądy uczestników rynku, iż stały za zrównaniem tego sektora z nielegalnie działającymi parabankami, które inaczej niż firmy pożyczkowe, zbierały pieniądze od konsumentów bez posiadania stosownego zezwolenia na wykonywanie tych czynności. Firmy pożyczkowe zaś wyłącznie dostarczają konsumentom finansowania ich potrzeb ze źródeł własnych.

Niefortunna merytorycznie teza o prostym transferze kredytów sektora bankowego do niebankowego zdaje się objaśniać skutki Rekomendacji T poprzez opisanie sektora pożyczkowego i bankowego jako naczyń połączonych, a mniejszą skalę kredytów udzielonych przez sektor pożyczkowy tłumaczy wyłącznie wyższą ceną pożyczek niebankowych. Zatem Rekomendacja T wypychając kredytobiorców z rynku pożyczkowego, odbierać miałaby im wolność wyboru, pozwalającego nie zaciągać nowych zobowiązań i zmuszać konsumentów do zaciągania kredytów, tyle, że w sektorze wysokich cen kredytowych. Teza ta jest nawet silnie wspierana przez część profesjonalistów rynku finansowego. Jest w zestawie tez dyżurnych opisujących sektor pożyczkowy też ta o nieuzasadnionych ekonomicznie cenach pożyczek, nieuprawnionych, nadmiernych zyskach, wpędzaniu w spiralę zadłużenia przez nierespektowania żadnych zasad związanych z szacowaniem zdolności do spłaty zaciągniętego przez kredytobiorców zobowiązania kredytowego.

II Kongres Sektora Pożyczkowego, jaki będzie miał miejsce w Warszawie w dniu 23 maja br., a który jest elementem misji KPF dostarczania rzetelnej wiedzy uczestnikom rynku, ma być wiarygodnym źródłem informacji, danych do dokonania weryfikacji stawianych tez i pojawiających się mitów. Projekt ten jest pomyślany w części jako edukacyjny i to dla wszystkich uczestników rynku. Kongres to aktualnie jest już największe merytoryczne wydarzenie dedykowane firmom pożyczkowym w Polsce. Udział w debacie kongresowej zapowiedziało ponad 100 uczestników, w tym przedstawiciele urzędów jak UOKiK, Ministerstwo Finansów, NBP, organizacje konsumenckie z wiodącą na polskim rynku Federacją Konsumentów, przedstawiciele krajowych i zagranicznych organizacji samorządowych z rynku finansowego, wybitni akademicy, naukowcy, praktycy gospodarczy, nie tylko z sektora pożyczkowego, ale także komplementarnych do pożyczania, usług finansowych czy doradczych.

MERYTORYCZNE WPROWADZENIE DO DEBATY

Kongres otworzą dwa wykłady wprowadzające znakomitej firmy doradczej Ernst & Young, która opisze aktualną sytuację na rynku kredytu konsumenckiego w szerszym kontekście – prawnym, ekonomicznym, gospodarczym. Jak stwierdził Pan Piotr Popowski, Dyrektor w Dziele Doradztwa Biznesowego tej firmy: Sektor pożyczkowy znalazł się w bardzo ciekawym okresie, pełnym wyzwań oraz pytań o przyszłość, na które trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź. Z jednej strony mamy do czynienia z bardzo dużą dynamiką wzrostu w ostatnim czasie, a z drugiej nie wiemy, na ile wpływ na to miało uprzednie pojawienie się restrykcyjnych regulacji w zakresie kredytowania klientów indywidualnych w sektorze bankowym. Firma podejmie się też próby wskazania w najbliższej perspektywie uwarunkowań funkcjonowania rynku consumer finance, w tym sektora pożyczkowego, związanych ze zmianami postaw i oczekiwań konsumentów. Należy też pamiętać o zmianach w zachowaniach konsumentów, polegających m.in. na korzystaniu w coraz większym stopniu z Internetu i technologii mobilnych jako narzędzi do pozyskiwania i porównywania informacji, nawiązywania i utrzymywania relacji w ramach sieci społecznościowych oraz realizacji transakcji. Wymusza to na firmach – również tych z branży pożyczkowej – budowę nowych modeli sprzedaży i obsługi klientów, jak i zmianę dotychczasowych strategii komunikacji i promocji, podkreślił Piotr Frankowski, Menedżer w Dziale Doradztwa Biznesowego Ernst & Young.

Druga prezentacja pozwoli zapoznać się z najnowszym i jedynym jak dotąd w Polsce raportem, zawierającym wynikami wielomiesięcznych badań, zrealizowanych w Centrum Badań Demograficzno – Społecznych i Rykowych SGH przez zespół autorów pod kierownictwem dra Piotra Białowolskiego. Raport ten analizuje skutki dla polskiego rynku finansowego wprowadzenia maksymalnego oprocentowania kredytów konsumenckich. Raport ten jest dużym wydarzeniem naukowym, a wyniki badań bardzo oczekiwane przez uczestników rynku. To jedno z niewielu w Europie badań, przeprowadzonych na ten temat, stąd w sytuacji braku wiedzy, posuniętej czasem w Polsce do granicy ignorancji, jest tak ważne.

PRAKTYKI BIZNESOWE W OPINII INTERESARIUSZY

Tematem drugiej części Kongresu będzie dyskusja nad zagadnieniem szczególnie wrażliwym dla wszystkich instytucji rynku kredytowego – ocenie praktyk biznesowych sektora pożyczkowego, którą dokonają najważniejsi interesariusze tego rynku, zajmujący się ochroną praw konsumentów: UOKiK i Federacja Konsumentów. Praktyki biznesowe zostaną ocenione także przez samych pożyczkobiorców, a narzędziem takiej oceny będą wyniki badań przeprowadzonych na prawie tysiąc osobowej próbie klientów firm pożyczkowych. Panel ten pozwoli także na zdobycie wiedzy na temat dyskusji brytyjskiej o praktykach rynkowych firm pożyczkowych, jej wnioskach, współpracy nadzorcy z przemysłem i poszczególnymi firmami. Wiedzy tej dostarczy uczestnikom Kongresu przedstawiciel największej, brytyjskiej organizacji samorządowej z rynku finansowego – Edward Simpson. Kolejnym punktem Kongresu będzie prezentacja ukazująca polski rynek pożyczkowy z perspektywy inwestora branżowego. Przedstawi ją Loukas Notopoulos, prezes Vivus Finance Sp. z o.o., który jest złotym sponsorem wydarzenia. Notopoulos po siedmiu latach pracy w bankowości, przeszedł do branży pożyczkowej. Na rynek wprowadził europejskiego lidera pożyczek krótkoterminowych, 4finance Group, właściciela marki, co pozwala mu spojrzeć na sektor z innej perspektywy. Notopoulos przedstawi specyfikę rynku w Polsce, jego szanse i ograniczenia. Powie o konieczności ochrony interesów konsumentów przez weryfikację pożyczkobiorców w bazach dłużników, dążeniu do samoregulacji sektora, czy tworzeniu miejsc pracy dla młodych, zagrożonych bezrobociem osób. Moderator tej części debaty kongresowej, Pan Krzysztof Grabowski, Doradca ds. Ładu Korporacyjnego KPF podkreśla, że: ciekawym wstępem do dyskusji będzie obszerna prezentacja na temat niebankowego sektora pożyczkowego w Wielkiej Brytanii, przedstawiająca rozpoznane problemy oraz inicjatywy podejmowane w celu ich rozwiązywania – zarówno inicjatywy legislacyjno-regulacyjne, jak i działania podejmowane oddolnie przez firmy pożyczkowe.

LEGISLACJA CORAZ WAŻNIEJSZA

Trzecia część Kongresu dotyczyć będzie nowych polskich i europejskich regulacji dedykowanych sektorowi pożyczkowemu. Pozwoli ona nie tylko przyjrzeć się aktualnemu otoczeniu prawnemu, w którym funkcjonują firmy pożyczkowe, a także zapoznać się z planami legislacyjnymi w obszarze prawa polskiego i europejskiego. Panel obejmie między innymi takie polskie regulacje, jak Ustawa o kredycie konsumenckim, nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, nowelizacja Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Wśród uregulowań na poziomie europejskim, którym zostanie poświęcona uwaga, znajdą się kwestie rewizji Dyrektywy w sprawie umów o kredyt konsumencki, Rozporządzenia w sprawie ochrony danych osobowych, Dyrektywy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy (AML IV). Największą zaletą panelu będzie kompleksowe spojrzenie zarówno na legislację polską jak i europejską. Rozumiemy bowiem znaczenie unijnych aktów prawnych i wpływu tych regulacji na przyszły kształt legislacji polskiej – powiedział Marcin Czugan, Radca Prawny KPF, moderator panelu. Doskonali paneliści omówią znaczenie i potencjalny wpływ na rynek rekomendacji Komitetu Stabilności Finansowej, w szczególności planowanego wdrożenia limitu na RRSO. W tym kontekście niezwykle interesującym może być zapoznanie się z doświadczeniami Danii, gdzie dyskusja na temat ewentualnego nałożenia tego rodzaju ograniczenia trwała prawie sześć miesięcy i zakończyła się wycofaniem regulatora z tej idei. Obecność podczas Kongresu gości zagranicznych, z Wielkiej Brytanii i Dani, to znakomita okazja usłyszeć o doświadczeniach tych znacznie dojrzalszych rynków, gdzie firmy pożyczkowe mają już swoją ugruntowaną pozycję, a ich znaczenie dla rynku finansowego jest doceniane. To również szansa na poznanie merytorycznych argumentów, jakie w tej niezwykle ważnej dyskusji w sprawie o nałożeniu limitu na RRSO, były przedstawiane przez przemysł finansowy i regulatora rynku brytyjskiego i duńskiego – zakończył Mec. Marcin Czugan.

NARZĘDZIA PODNOSZENIA EFEKTYWNOŚCI BIZNESOWEJ

Ostatnia część merytoryczna Kongresu, moderowana przez Pana Leszka Sołtysika, Doradcę ds. Ryzyka KPF, poświęcona zostanie zaprezentowaniu różnorodnych narzędzi do wspierania efektywności biznesu pożyczkowego. W tym obszarze rynku kredytów niezabezpieczonych niezwykle istotnym są innowacyjne produkty ubezpieczeniowe. Sytuację na rynku bancassurance uczestnicy Kongresu będą mogli poznać dzięki zaangażowaniu TU Europa SA, która wsparła projekt raportu na ten temat, powstały w KPF na bazie danych pozyskanych z badań koniunktury, prowadzonych przez KPF przy współpracy z najbardziej dojrzałym instytutem naukowym w Polce – Instytutem Rozwoju Gospodarczego SGH. Uczestnicy Kongresu będą mogli się również zapoznać z narzędziami do wsparcia efektywności procesów biznesowych pozyskiwaniem i integracją informacji, pochodzącej z różnych źródeł, skutecznym wykorzystaniem informacji gospodarczej z BIG, innowacyjnych systemów informatycznych.

Więcej informacji na temat Kongresu Sektora Pożyczkowego znajduje się na stronie www.zpf.pl, zakładka Kongres Sektora Pożyczkowego.