Na rynku kredytowym nie widać ożywienia, mimo lepszych niż oczekiwane wyników makroekonomicznych, niskich stóp procentowych oraz rosnących dochodów polskich gospodarstw domowych. Jednak, jak wynika z najnowszego badania KPF „Sektor Pośrednictwa Finansowego w Polsce. IV Kwartał 2015”, w aktualnej sytuacji rynkowej sektor pośrednictwa finansowego radzi sobie całkiem dobrze.

Klimat na kredyt wyznaczają plany sprzedaży i ocena ryzyka kredytowego. Wtedy, gdy nasila się presja regulacyjna, jak w obecnym czasie, kiedy sektor przechodzi przez fazę dużych zmian legislacyjnych, działy sprzedaży w instytucjach finansowych dostosowują się do rekomendacji wydawanych przez UKNF. Swoją pozycję natomiast umacniają działy ryzyka kredytowego. Banki siłą rzeczy skoncentrowały się na przygotowaniu do zmian regulacyjnych, zaostrzając kryteria udzielania kredytów w segmencie kredytów mieszkaniowych i kredytów dla dużych przedsiębiorstw. – Podniesione marże, obniżenie maksymalnego dopuszczalnego wieku oraz rozszerzenie przesłanek nadmiernego korzystania z kredytów ograniczają ich dostępność nie tylko dla klientów z wyższym ryzykiem kredytowym. – komentuje dr Mirosław Bieszki, Doradca Ekonomiczny KPF. – Duże znaczenie miało też podniesienie wkładu własnego przy udzielaniu kredytu hipotecznego i wycofanie BTE.

AKTYWNOŚĆ KREDYTOWA GOSPODARSTW DOMOWYCH

Liczba kredytów wypłacanych u pośredników finansowych jest powiązana z dynamiką sprzedaży kredytów w bankach i w tym kontekście, zarówno dla banków jak i pośredników, bardzo dobrym okresem okazał się grudzień 2015 r., kiedy to wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych była najwyższa w całym minionym roku.[1] Podkreślić należy jednak, że ta zwyżka nie była spowodowana przesłankami rynkowymi – o decyzji gospodarstw domowych na zaciągnięcie kredytu hipotecznego decydowała w większym stopniu wola skorzystania z programu MdM oraz uniknięcia obowiązującego od stycznia 2016 r. podwyższonego wkładu własnego.

Abstrahując od powodów, beneficjentami tej sytuacji są także pośrednicy finansowi zrzeszeni w KPF. W IV kw. 2015 r. odnotowano najwyższy wskaźnik penetracji rynku – wyniósł on 10,05%. Wartość zawartych umów kredytu hipotecznego także była najwyższa w historii badania, prowadzonego od 2012 r. – wyniosła 11,14 mld PLN (wzrost o 13,95% w stosunku do III kw. 2015 r.). Liczba zawartych umów osiągnęła 4.893 sztuk (wzrost o 15,81%). Tak wysoka dynamika wynikała z bardzo wysokiej liczby aplikacji o dofinansowanie z programu MdM.

Kredyty gotówkowe, sprzedane przez pośredników finansowych zrzeszonych w KPF systematycznie zwiększają swoją średnią wartość, przy malejącej ich liczbie. W ostatnim kw. 2015 r. wartość wszystkich kredytów gotówkowych osiągnęła 370,18 mln PLN (wzrost o 5,45%), a liczba 9.971 sztuk (spadek o 6,84%). Prowadzi to do wniosku, że przychody pośredników nie maleją wraz ze zmniejszającą się liczbą klientów, a także, iż pośrednicy ściśle współpracują z bankami, które w swojej strategii dyskryminują małe kwoty i dążą do obniżenia kosztów obsługi klienta. Średnia wartość wypłaconego przez pośredników kredytu wyniosła 37 tys. PLN, zatem znajduje się w przedziale wartości, o które między bankami toczy się największa konkurencja.

KREDYTY DLA FIRM

W sektorze kredytów dla firm, wypłaconych przez pośredników finansowych zrzeszonych w KPF widać podobny trend, jak w przypadku gospodarstw domowych. Wielkość zadłużenia (w IV kwartale 2015 r. 42,14 mln PLN) zwiększa się wraz ze zmniejszaniem się liczby przedsiębiorstw (154 firmy), które ubiegały się o kredyt.

– Dotychczas akcja kredytowa dla firm z udziałem pośredników finansowych jest raczej skromna. W działalność tę angażuje się jak dotąd niewielka liczba pośredników, skupiona w KPF. – komentuje Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF. – Ponieważ jednak plany banków na 2016 r. wskazują, że właśnie w segmencie kredytów dla firm banki upatrują możliwość zwiększenia akcji kredytowej, być może zauważymy ożywienie w tym segmencie, również wśród członków KPF.

POŻYCZKI NIEBANKOWE

Pośrednicy finansowi, skupieni w KPF, oferują także pożyczki instytucji pożyczkowych. Średnia kwota pożyczki pozabankowej od połowy 2010 r. utrzymuje się w trendzie wzrostowym, z wyjątkiem niewielkiego wahnięcia w 2014 r. W lipcu 2013 r. średnia wartość pożyczki przekroczyła 2 tys. PLN, w ostatnim kwartale 2015 r. osiągnęła 2.564 PLN (wzrost o 17,7% względem poprzedniego kwartału). W I połowie 2015 r. sprzedano 310 tys. pożyczek, podczas gdy w analogicznym okresie 2014 r. było to 309,1 tys. Niewielka i jednocześnie najniższa w historii badania dynamika kompensowana jest jednak przez wzrost wartości sprzedanych pożyczek (odpowiednio – 184,3 mln PLN; wzrost o 45,8% w stosunku do III kw. 2015 r.). Warto też podkreślić, że w porównaniu z I półroczem 2008 r. liczba pożyczek wypłaconych przez pośredników zrzeszonych w KPF wzrosła niemal 5 razy. Pośrednicy, skupieni w KPF zyskali sobie silną pozycję także w tym sektorze usług na rzecz dostawców kredytu dla gospodarstw domowych.

– Silna pozycja rynkowa Członków KPF potwierdza zwiększające się zaufanie banków i instytucji pożyczkowych do firm tego sektora, zrzeszonych w naszej organizacji. Dzięki działaniom informacyjnym KPF dostawcy kredytowi mają świadomość i wiedzę, że skupione w KPF firmy to nie tylko profesjonalny partner biznesowy, ale również praktyki biznesowe, które muszą być zgodne z Zasadami Dobrych Praktyk – stwierdza Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF. – Sposób funkcjonowania Komisji Etyki przy KPF, możliwość także dla kontrahentów odwołania się do obowiązku stosowania się przez Członków KPF do Zasad Dobrych Praktyk z pewnością przyczynia się do preferowania współpracy właśnie z takimi podmiotami.

____________________________________________________________________

[1] Raport AMRON-SARFiN 4/2015