Europejska debata o ochronie praw konsumentów w dobie innowacyjnych usług finansowych

Europejska debata o ochronie praw konsumentów w dobie innowacyjnych usług finansowych

Lider wśród unijnych think-tanków i zarazem organizacja badawcza CEPS (Centre for European Policy Studies) z siedzibą w Brukseli wraz z Instytutem ECRI (European Credit Research Institute) zorganizowały w Brukseli specjalną konferencję poświęconą ochronie konsumenta na rynku usług finansowych. Wzięli w niej udział przedstawiciele urzędów nadzoru finansowego, zarówno na poziomie europejskim (EBA, ESMA), jak i z poszczególnych krajów (FCA z Wielkiej Brytanii, AFM z Holandii). Listę uczestników uzupełnili przedstawiciele Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, OECD, Europejskiego Rzecznika Ochrony Danych Osobowych oraz akademicy i reprezentanci przemysłu finansowego z całej Europy. W konferencji uczestniczył również reprezentant Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych (KPF), Marcin Czugan, pełniący zarazem funkcję Przewodniczącego Komitetu Prawno – Politycznego EUROFINAS.

Spotkanie podzielono na 5 głównych sesji, poświęconych kolejno: innowacjom na rynku usług finansowych i ochronie konsumenta, analizy zachowań konsumentów i wpływu tej analizy na polityki organów nadzorczych, niedawno opublikowanemu raportowi ECRI dotyczącego dostępu gospodarstw domowych do kredytu, ochronie danych osobowych na rynku usług finansowych oraz digitalizacji płatności i dyrektywie o usługach płatniczych PSD2. – Wskazać należy, iż od momentu wybuchu kryzysu finansowego w Unii Europejskiej przyjęto już ponad 40 regulacji, które w sposób bezpośredni dotyczą usług finansowych. Cieszy zatem generalna konkluzja konferencji, iż oprócz toczonych aktualnie procesów legislacyjnych, ustawodawca unijny nie dąży do tworzenia nowego prawa dedykowanego rynkowi finansowemu. Na obecnym etapie dużo ważniejsze jest zatem zapewnienie stosowania obecnego prawa, analiza czy istniejące akty prawne nie są ze sobą sprzeczne, aniżeli tworzenie nowych regulacji – mówi Mecenas Marcin Czugan, uczestniczący w konferencji.

W zakresie innowacji, dużo uwagi poświęcono platformom crowdfundingowym, które Unia Europejska widzi jako szansę na rozwój gospodarki poprzez tańszy dostęp do finansowania dla sektora MŚP. Z drugiej strony należy zapewnić maksymalnie możliwy poziom ochrony konsumentów i inwestorów, którzy zdecydują się na uczestnictwo w transakcjach zawieranych za pośrednictwem platform. – Crowdfunding nie jest jednolity, a Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) wyróżnia już pięć rodzajów tego zjawiska. W zależności z jakim rodzajem crowdfundingu mamy do czynienia, wspomina się o takich regulacjach jak MIFID 2 czy PRIPS, które mogą mieć tu zastosowanie. Próba znalezienia odpowiedniego balansu pomiędzy tą innowacyjną metodą pozyskiwania kapitału, a ochroną inwestorów to również ważne i trudne zadanie, przed którym stoi ustawodawca unijny – dodaje Mecenas Czugan.

W odniesieniu do digitalizacji płatności wskazywano na Dyrektywę PSD2 i główny kompromis, jaki został osiągnięty w zakresie tej Dyrektywy, pomiędzy najwyższymi organami unijnymi. Dyrektywa PSD2 została zbudowana w oparciu o dobre wzorce z Dyrektywy PSD 1, a jej głównym celem jest wspieranie innowacyjnych rozwiązań w zakresie płatności online, rozszerzenie ochrony konsumentów i zapewnienia większego wyboru sposobu płatności dla konsumenta. – Pomimo, iż generalny kompromis został osiągnięty, teraz Dyrektywa zostanie przekazana do Parlamentu Europejskiego i Rady UE w celu osiągnięcia porozumienia w kwestiach szczegółowych. Nie będzie to zadanie łatwe, biorąc pod uwagę zakres przedmiotowy i podmiotowy tej regulacji. Z jednej strony nowy akt prawny ma mieć zadanie wspieranie innowacyjności, z drugiej jednak strony już sam termin na implementację Dyrektywy – 2 lata – to odniesieniu do płatności online, niemal wieczność. Dlatego Dyrektywa będzie musiała być tak zaprojektowana, by pomimo swojego generalnego ujęcia, nie zdezaktualizowała się zanim formalnie zostanie przyjęta przez Państwa członkowskie UE. To duże wyzwanie i trudne zadanie dla ustawodawcy unijnego – podsumowuje Mecenas Marcin Czugan.