Czy polski sektor finansowy jest gotowy na wdrożenie do praktyki biznesowej rekomendacji Komisji Europejskiej, zawartych w Action Plan on Sustainable Finance, opartych na zasadach zrównoważonego rozwoju? Wszak właśnie te zmiany miałyby potwierdzić, że główną rolą instytucji finansowych jest podnoszenie jakości życia obywateli oraz dbałość o rozwój gospodarczy i społeczny.

Podczas gdy na świecie mówi się dziś o odpowiedzialnej polityce kredytowej, w Polsce do nader rzadkich pytań należą te, pozwalające klientom ocenić i podjąć decyzję o korzystaniu z usług banku, który np. kredytuje budowę nowych bloków energetycznych opalanych węglem, co – jak już wiemy – przyczynia się wprost do zwiększania śmiertelności mieszkańców tego kraju. Generalnie nie pytamy też, czy banki powinny finansować budowę nowych kopalń odkrywkowych w różnych, cennych przyrodniczo miejscach?

Charakterystyczne dla polskiego rynku finansowego są powracające deklaracje o wartościach, etyce i odpowiedzialności w funkcjonowaniu instytucji finansowych. Powtarzane są postulaty dotyczące potrzeby lepszej edukacji konsumentów usług finansowych. Nadal słychać nadzieje, związane z bardziej skutecznymi samoregulacjami. Niektórzy nieśmiało domagają się czasem lepszego nadzoru nad rynkiem finansowym.

Owszem, edukacja jest niezbędna, ale nie chodzi tylko o edukację finansową czy prawną konsumentów. Przede wszystkim potrzebny jest całościowy program edukacji pracowników instytucji finansowych i ich liderów. Należy zrozumieć, że rolą branży finansowej nie jest krótkoterminowe maksymalizowanie zysku. W najważniejszych dyskusjach globalnych podkreśla się dziś, że w każdym biznesie najważniejszy jest „cel społeczny”, czy też „wyższy cel”, realizacja dobra wspólnego. Przecież ta branża istnieje przede wszystkim po to, żeby finansować rozwój gospodarki, spełniając jednocześnie niezwykle istotną rolę społeczną na poziomie indywidualnych gospodarstw domowych i całego kraju.

Ale odpowiedzialność wciąż nie wiąże się w tym sektorze ze społeczną innowacyjnością usług, czyli nastawieniem na nowe produkty i usługi społecznie pożyteczne, procesy dialogu i komunikacji, dopasowane do rzeczywistych potrzeb klientów indywidualnych. Nie dotyczy wspierania zmian na poziomie krajowym, umożliwiających lepszą realizację Agendy 2030, czyli celów rozwojowych, ekologicznych, społecznych. A właśnie te cele są coraz ważniejsze we współczesnym podejściu do odpowiedzialnego zarządzania. Niezbędna jest współpraca by mobilizować różnorodne podmioty, by dzielić się wiedzą, technologią, doświadczeniem i kompetencjami, właściwymi strategiami i zasobami finansowymi.

– Musimy w końcu przejść tę drogę od tworzenia wartości dla firmy do tworzenia wartości wspólnej. Wiele państw rozwiniętych jest już poważnie zaawansowanych na tej drodze. W Polsce nadal jednak powtarzamy zaklęcia o etyce i edukacji, o drobnych naprawach, które warto byłoby zrobić, podczas gdy potrzebna jest zmiana radykalna – twierdzi prof. dr hab. Bolesław Rok z Katedry Przedsiębiorczości i Etyki w Biznesie Akademii Leona Koźmińskiego, moderator panelu pt. „Jak naprawiać rynek i postawy jego uczestników?” podczas II Krajowej Konferencji Konsumenckiej, która odbędzie się 30 listopada 2018 r. we Wrocławiu.

Kadra zarządzająca w sektorze finansowym rozumie wartości i odpowiedzialność społeczną przede wszystkim jako wkład w inicjatywy obywatelskie i edukacyjne prowadzone, niestety, w niewielkiej skali. Powoli zaczyna być istotne odpowiednie traktowanie swoich pracowników, zgodnie z zasadami etyki i ich oczekiwaniami, bo to prowadzi do lepszych wyników. Niewątpliwie, jakość kultury organizacyjnej w wielu polskich instytucjach finansowych zaczęła się poprawiać. Może już warto porozmawiać z pracownikami o dylematach moralnych w ich codziennej pracy w finansach? Może wrażliwość moralna rośnie, gdy zmniejsza się dystans do indywidualnego klienta? Szczególnie najmłodsi pracownicy, podobnie jak najmłodsi klienci, mówią już całkiem innym językiem, ceniąc rzeczywiste wartości.

***

Opisane powyżej aspekty, będą omawiane podczas II Krajowej Konferencji Konsumenckiej przez uczestników dyskusji pt. Jak naprawiać rynek i postawy jego uczestników?, moderowanej przez prof. dra hab. Bolesława Roka z Katedry Przedsiębiorczości i Etyki w Biznesie Akademii Leona Koźmińskiego. Uczestnikami panelu będą: Michał Gajewski, Prezes Zarządu Santander Bank Polska S.A.; Adam Łącki, Prezes Zarządu KRD BIG S.A.; Artur Nowak–Gocławski, Prezes Zarządu ANG Spółdzielni oraz Przewodniczący Rady KPF; Adam Parfiniewicz, Prezes Zarządu Ultimo S.A.; Arkadiusz Szcześniak, Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu; Paweł Zagaj, Zastępca Rzecznika Finansowego; Artur Zwaliński, Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów, UOKiK.