Widoczne są pierwsze sygnały pogorszenia nastrojów konsumentów – to wniosek, jaki płynie z ostatniej edycji badania „Sytuacja na rynku consumer finance”, prowadzonego cyklicznie przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH. W III kwartale 2017 r. wskaźnik Barometru Rynku Consumer Finance spadł z 58 do 55,5 punktu. Pomimo, że jest to już dziesiąty z kolei odczyt, w którym wartość Barometru przekracza poziom 50 punktów, to obecne wskazanie jest na poziomie najniższym od dwóch lat.
Barometr Rynku Consumer Finance jest skonstruowany w taki sposób, że poziom 50 punktów oznacza stagnację rynku, podczas gdy wyższe wartości reprezentują spodziewaną dodatnią dynamikę w nadchodzącym roku. Dane z sektora finansowego potwierdzają dobrą koniunkturę w obszarze popytu na kredyt gospodarstw domowych, jednak widoczne są również pierwsze sygnały pogorszenia nastrojów. Zadłużenie gospodarstw domowych na cele konsumpcyjne rosło w czerwcu w tempie 6,9% w ujęciu rok do roku, podczas gdy jeszcze rok temu wzrosty te sięgały 7,8%. Wartość Barometru na poziomie 55,5 pkt. wskazuje, że wzrost rynku powinien w dalszym ciągu występować, jednak w kolejnych miesiącach należy spodziewać się dalszego spadku dynamiki.
– Badanie ujawnia rosnący popyt na zakup mieszkań, co odzwierciedlają dane, publikowane od wielu miesięcy przez deweloperów. Decyzja o takim zakupie angażuje poważne środki finansowe, zapewne nie tylko konkretnego gospodarstwa domowego, ale również tych, na których wsparcie finansowe w realizacji tej decyzji może ono liczyć – najczęściej rodziny. Ta sytuacja może więc dyscyplinować gospodarstwa domowe w zakresie bieżącej konsumpcji oraz ograniczać konsumpcyjne ambicje zakupowe, wpływając przejściowo na koniunkturę na rynku consumer finance – analizuje Andrzej Roter, Prezes Zarządu KPF.
Podstawą konstrukcji Barometru Rynku Consumer Finance jest sytuacja w czterech obszarach oddziałujących na rynek kredytów i pożyczek konsumenckich. Obszary te uwzględniają wpływ czynników demograficznych na rynek, popyt na zakup dóbr trwałych i skłonność do ich finansowania z kredytu, niepewność związaną z sytuacją finansową oraz wykluczenie z rynku kredytowego. Oddziaływanie czynników demograficznych od 2007 roku systematycznie przekłada się na pogorszenie wskazań Barometru i również w bieżącym kwartale działało w kierunku obniżenia jego wartości. W bieżącym kwartale nie analizowano zmian w poziomie wykluczenia gospodarstw domowych z rynku. Na podstawie wyników z poprzedniego kwartału wnioskuje się, że sytuacja w tym obszarze wciąż jest bardzo korzystna, a problemem wykluczenia objętych jest ok. 19% gospodarstw domowych. Tendencje w pozostałych dwóch obszarach, wchodzących w skład Barometru, są negatywne. W bieżącym badaniu odnotowano pogorszenie sytuacji w obszarze popytu na dobra trwałe i skłonności do finansowania ich zakupów ze środków obcych. Czynnikiem spadku w ostatnich miesiącach był też słabnący popyt na dobra trwałe.
– Po trzech kwartałach bardzo dynamicznej poprawy, w obszarze finansów gospodarstwa domowego oraz całej gospodarki, obserwowane jest pogorszenie. Należy jednak pamiętać, że – po bardzo silnych wzrostach obserwowanych w ostatnich trzech latach – pomimo spadku, koniunktura gospodarcza jest wciąż bardzo dobra, a obserwowane w bieżącym kwartale pogorszenie należy w głównej mierze utożsamiać z efektem wysokiej bazy – mówi dr hab. Piotr Białowolski z Uniwersytetu Harvarda, współpracujący z KPF przy badaniu. – Uwzględniając wskazania Barometru i konfrontując je z sytuacją na rynku kredytów, prognozujemy, że w kolejnych miesiącach rynek kredytu konsumenckiego będzie rósł, aczkolwiek tempo wzrostu powinno nieznacznie zwalniać.
