Ostrzejsze wymogi wobec sprzedawców ubezpieczeń

Ostrzejsze wymogi wobec sprzedawców ubezpieczeń

Surowsze niż do tej pory wymogi kompetencyjne, nowe zasady informowania o produktach ubezpieczeniowych oraz dotyczące sprzedaży łączonej – standardy między innymi w tych obszarach ustanawia Dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (Insurance Distribution Directive). Końca dobiegła jedna z ostatnich faz procesu legislacyjnego tej regulacji, tzw. procedura trialogowa z udziałem instytucji unijnych: Komisji Europejskiej, Rady Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. W jej powstawaniu aktywnie uczestniczył EUROFINAS, europejska reprezentacja rynku kredytowego, do której należy Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych.

Obie instytucje, KPF i EUROFINAS, od samego początku uczestniczyły w procesie legislacyjnym tej bardzo ważnej dla całego rynku finansowego regulacji. Wielokrotnie zwracaliśmy uwagę regulatorowi unijnemu na konieczność uwzględnienia stanowisk przedsiębiorstw finansowych, których aktywność w obszarze ubezpieczeń legitymowała do aktywnego uczestnictwa w tym procesie. Wskazywaliśmy przede wszystkim na konieczność zastosowania zasady proporcjonalności, a więc, że nałożenie obowiązków na pośredników ubezpieczeniowych winno uwzględniać fakt ich większego lub mniejszego zaangażowania w proces dystrybucji ubezpieczeń. Ostatecznie Dyrektywa IDD ten aspekt, choćby w zakresie wymagań szkoleniowych, uwzględnia – wskazuje mec. Marcin Czugan, Dyrektor Departamentu Prawno – Legislacyjnego KPF i zarazem Przewodniczący Komitetu Prawno – Politycznego EUROFINAS.

Na początkowym etapie legislacji ten istotny dla instytucji finansowych akt prawny procedowano jako Dyrektywę w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego 2 (Insurance Mediation Directive – IMD2), a w toku prac jej nazwę zmieniono na Dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (Insurance Distribution Directive). Nowy tytuł lepiej pasuje do charakteru tego aktu prawnego – Dyrektywa obejmie wszelkie kanały i podmioty dystrybucji ubezpieczeń, w tym zakłady ubezpieczeń, pośredników ubezpieczeniowych oraz podmioty, dystrybuujące ubezpieczenia jako działalność dodatkową obok działalności podstawowej, a także – co jest zjawiskiem nowym – porównywarki produktów ubezpieczeniowych.

Dyrektywa wyznacza minimalną harmonizację, co oznacza, że państwa członkowskie UE będą mogły w wielu miejscach ustanawiać przepisy wykraczające poza postanowienia regulacji. Odmienny, lżejszy reżim prawny, przewiduje wobec pośredników, sprzedających ubezpieczenia jako działalność dodatkową, ale i tak przed podpisaniem umowy Dyrektywa zobowiązuje takich pośredników między innymi do: wskazania konsumentowi rejestru, w którym figurują, obowiązku informacyjnego w zakresie zapoznania z procedurą umożliwiającą złożenie reklamacji w stosunku do pośrednika, jak również obowiązku ujawniania konsumentowi sposobu wynagradzania pośrednika.

PRZEDE WSZYSTKIM DOBRO KONSUMENTA

Unijna regulacja obliguje ponadto państwa członkowskie do wdrożenia mechanizmu, zapewniającego efektywną kontrolę nad sprzedawcami produktów ubezpieczeniowych i ocenę ich wiedzy i kompetencji. Podstawę do jego stworzenia powinno stanowić co najmniej 15 godzin szkolenia rocznie, uwzględniającego specyfikę sprzedawanego produktu i rodzaj pośrednika. Decyzji państw członkowskich, implementujących Dyrektywę do swoich systemów prawnych, pozostawia możliwość wprowadzenia certyfikatów, potwierdzających pozytywne ukończenie szkolenia.

W zakresie wymogów informacyjnych, które będą spoczywać na pośredniku ubezpieczeniowym, Dyrektywa wymienia obowiązek informowania klienta o tym, czy pośrednik posiada w przedsiębiorstwie ubezpieczeniowym 10% lub więcej udziałów, natomiast w odniesieniu do umowy – przepisy Dyrektywy stanowią, iż „każda umowa ubezpieczeniowa będzie spójna z potrzebami i oczekiwaniami klienta”. Oznacza to, że, przed jej zawarciem, na pośrednika nakładany jest wymóg określenia, na podstawie informacji uzyskanej od klienta, jego oczekiwań w stosunku do produktu, a następnie dostarczenia stosownej informacji o jego parametrach. Informacja znajdzie się w specjalnym dokumencie o nazwie „karta informacyjna produktu ubezpieczeniowego”.

SPRZEDAŻ ŁĄCZONA TAK, ALE…

W kontekście tendencji, zmierzających do wzmacniania ochrony konsumenta, europejski regulator w Dyrektywie definiuje cross-selling – sprzedaż finansowych produktów łączonych, czyli takich w których polisę ubezpieczeniową oferuje się z produktem inwestycyjnym lub innym produktem. Jeśli w pakiecie z produktem ubezpieczeniowym pośrednik oferuje dodatkowy produkt, nie będący polisą, jest wówczas zobowiązany poinformować klienta o możliwości zakupu obu komponentów z osobna. Jeśli taka możliwość istnieje, powinien dostarczyć klientowi rzetelnego opisu ich charakteru i kosztów.

Dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń wskazuje na możliwość ustanowienia przez EIOPA (European Insurance and Occupational Authority – Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Programów Emerytalnych) specjalnych wytycznych w zakresie sprawowania nadzoru nad praktykami sprzedaży łączonej i ich zgodności z wymogami regulacji, podkreślającej, że „pośrednik zawsze działa w sposób uczciwy, sprawiedliwy i profesjonalny w zgodzie z najlepiej pojętym interesem swojego klienta”.

Jeśli nie wydarzy się nic nadzwyczajnego, regulacja zostanie jesienią przyjęta przez Parlament Europejski, a następnie – pod koniec roku – oficjalnie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Kraje członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do wdrożenia Dyrektywy w ciągu 24 miesięcy od chwili jej wejścia w życie. – Po upływie 21 dni od ogłoszenia Dyrektywy w Dzienniku Urzędowym UE rozpocznie się niezwykle żmudny i trudny proces transpozycji Dyrektywy do krajowego porządku prawnego. KPF będzie z pewnością obecny podczas transpozycji, dostarczając merytorycznej wiedzy uczestnikom procesu legislacyjnego i reprezentując w tym procesie przedsiębiorstwa finansowe. W tym celu wykorzystamy nasze doświadczenia zdobyte podczas uczestnictwa w europejskim procesie legislacyjnym tej Dyrektywy– dodaje mec. Czugan.