Od prawie dekady pośrednicy i doradcy kredytowi, zrzeszeni w Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych, zobowiązują się do respektowania w swojej praktyce biznesowej Zasad Dobrych Praktyk KPF. Sprzedaż kredytów – także hipotecznych – podlega rygorom, wymienionym w kodeksie etycznym,, co oznacza, że firmy, których stosowanie się do Zasad Dobrych Praktyk weryfikuje coroczny audyt etyczny, są jego postanowieniami związane. Jest to o tyle istotne rozróżnienie, iż w przypadku części związków pracodawców dobre praktyki nie posiadają mocy wiążącej ich Członków, a są jedynie rekomendowane.

DOBRE PRAKTYKI OD 2005 ROKU

W 2005 roku rozpoczęło się w KPF tworzenie programu etycznego, którego istotnym elementem, czy wprost fundamentem, stał się dokument „Zasady Dobrych Praktyk” (ZDP). Od początku znalazł się w nim rozdział zatytułowany „Zasady Dobrych Praktyk Sprzedaży Produktów Kredytowych”, który precyzyjnie określa powinności całego zakresu podmiotowego firm, uczestniczących w procesie udzielania kredytów, w tym zarówno powinności podmiotów, pośredniczących w udzielaniu kredytów, jak również banki. ZDP formułuje reguły odpowiedzialnego pożyczania, rozpatrywania reklamacji klientów, ochrony informacji i danych osobowych oraz przestrzegania norm odnoszących się do reklamy kredytów. Ponadto – co niesłychanie istotne – wskazuje się w nim również, jakie praktyki są niedozwolone. Stosowanie Zasad Dobrych Praktyk weryfikowane jest co roku poprzez audyt etyczny.

– Od etycznej substancji organizacji zależy jakość funkcjonowania wszystkich wymiarów organizacji, także tych, które poddawane są ocenie przez biegłych rewidentów, dlatego oba rodzaje audytu – finansowy i etyczny – wzajemnie się uzupełniają – przekonuje prof. Wojciech Gasparski, współtwórca programu etycznego KPF.

OSTRE WYMAGANIA WOBEC POŚREDNIKÓW

Reguły, zapisane w dokumencie dotyczą też pośredników kredytu hipotecznego, czyli produktu o największej wartości, a co za tym idzie – obarczonego dużym stopniem ryzyka. Warto zauważyć, że – według danych Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych – Członkowie KPF w 2013 roku, pod względem ilościowym, sprzedali prawie tyle samo kredytów hipotecznych co gotówkowych (odpowiednio: 20 471 i 23 213), a jeśli wziąć pod uwagę udział wartościowy w strukturze wszystkich kredytów – wynosi on blisko 85%!

Wobec braku ram prawnych i jednolitych standardów jakości funkcjonowania w Polsce sektora pośrednictwa i doradztwa kredytowego, zasady ustanowione przez KPF w pewnym sensie – ograniczone do formuły samorządowej – wypełniają tę lukę. Do tego pozwoliły osiągnąć w okresie 9 lat obowiązywania ZDP wysoki poziom kultury korporacyjnej i zbudowanie wizerunku solidnego uczestnika rynku finansowego w Polsce.

Obligują one pośredników do wymagania od klienta, przed zawarciem umowy, dostarczenia dokumentów, potwierdzających jego zdolność do spłaty zobowiązań, wynikających z zakupu kredytu na kwotę przez niego wnioskowaną. Jeśli ustalą, że nie jest on w stanie wywiązać ze spłaty należności – wówczas powstrzymują się od sprzedaży produktu kredytowego. Poza tym postanowienia Zasad Dobrych Praktyk KPF nakazują przedsiębiorcom finansowym przedstawianie warunków umowy i konsekwencji, grożących klientowi w sytuacji niespłacania przez niego zadłużenia, w sposób jasny i przejrzysty. Dodatkowo narzucają wymóg informowania go o źródle swojego wynagrodzenia, tj. wyjaśnienia czy otrzymuje je od zleceniodawcy czy klienta.

Jednocześnie Zasady Dobrych Praktyk KPF zabraniają m.in. podawania nieprawdziwych danych o oferowanym produkcie oraz niezgodnych z prawdą danych o kwalifikacjach, doświadczeniu i uprawnieniach zawodowych. O takich oczywistościach jak domagania się od klienta jakichkolwiek opłat za przyjęcie wniosku kredytowego nie wspominając.

Co więcej, dokument Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych, zobowiązuje firmy pośrednictwa kredytowego do zapoznania z Zasadami Dobrych Praktyk (http://zpf.pl/pliki/zdp/zasady_dobrych_praktyk_2012_okl.pdf) wszystkich pracowników, a tych ostatnich – do ich przestrzegania nie tylko w trakcie wykonywania czynności służbowych, ale również poza godzinami pracy.

– Zasady Dobrych Praktyk Sprzedaży Produktów Kredytowych są kluczowym elementem Programu Etycznego KPF, stanowiącego jeden z filarów działalności Konferencji. Wstępując w szeregi KPF, firmy z tego sektora biorą na siebie obowiązek stosowania ZDP w codziennej praktyce biznesowej. Naruszenie zapisów zawartych w tym dokumencie skutkować może różnego rodzaju sankcjami, z wykluczeniem z KPF włącznie. Prawie 10-letni okres obowiązywania i stosowania się do nich najważniejszych na rynku pośredników i doradców finansowych, skupionych w KPF przyniosło wzrost kultury korporacyjnej całego sektora, tworząc wizerunek wiarygodnego partnera biznesowego zarówno wobec konsumentów i przedsiębiorców – odbiorców usług, ale także wobec dostawców produktów do oferowania na rynku przez ten sektor – podkreśla Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.

KPF USTANAWIA STANDARDY JAKOŚCI

Bogata wiedza i kompetencje ekspertów KPF w zakresie implementowania Zasad Dobrych Praktyk branży pośrednictwa okazują się pomocne przy wdrażaniu do polskiego systemu prawnego unijnej Dyrektywy w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, popularniej zwanej Dyrektywą hipoteczną. Wprowadza ona szereg ostrych wymogów kompetencyjnych wobec pośredników kredytu hipotecznego, a oprócz tego zaleca państwom członkowskim UE objęcie ich nadzorem.

Dzięki doświadczeniu w ustanawianiu wysokich standardów działalności pośredników, KPF wypracował szczegółowe rozwiązania dotyczące tej regulacji i zaaprobowane przez Ministerstwo Finansów, przygotowujące się do stworzenia dobrych merytorycznie założeń do ustawy implementującej dyrektywę do polskiego prawa. Aż trzech przedstawicieli Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych uczestniczy w tym zakresie w pracach Grupy Roboczej Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powołanej przez resort.