W dniach 19-20 listopada br. w Warszawie odbył się X Kongres Zarządzania Wierzytelnościami, gromadzący ponad 200 uczestników – interesariuszy rynku wierzytelności, w tym urzędów i świata akademickiego, ważnych dla tego rynku podmiotów instytucjonalnych i organizacji konsumenckich, wierzycieli pierwotnych i wtórnych. Po raz kolejny stworzono znakomitą przestrzeń do otwartej dyskusji o stanie i perspektywach rozwoju tego sektora, w szczególności w kontekście licznych zmian legislacyjnych. Wspólnym mianownikiem dwóch dni debaty kongresowej były kwestie etyki biznesu i zaufania. Partnerem merytorycznym wydarzenia była firma doradcza PwC.
Debata merytoryczna drugiego dnia kongresowego została otwarta panelem na temat zmian otoczenia prawnego branży zarządzania wierzytelnościami i oceny perspektyw jej rozwoju. Ważnym aspektem, podkreślanym przez uczestniczących w panelu ekspertów, reprezentujący różne sektory rynku, jest to, że zmiany otoczenia branży nie pozostają bez istotnego wpływu na sytuację w innych sektorach rynku usług finansowych i niefinansowych. Co więcej, wielokrotnie są to jednocześnie istotne zmiany systemowe, obejmujące swym zasięgiem znacznie szersze grono praktyków gospodarczych, niż tylko jednej branży, czego przykładem jest postępowanie sądowe bądź egzekucyjne. Obrazując powyższe, mec. Daniel Smarduch z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy sp.k., zwrócił w szczególności uwagę na nowelizację kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzającą m.in. zmiany w zakresie organizacji postępowania, zasad doręczania pism oraz w postępowaniu nakazowym. Dr Rafał Łyszczek – Wiceprezes Krajowej Rady Komorniczej wskazał natomiast na utrudnienia i problemy w działalności komorników, będące następstwem wprowadzenia nowych przepisów, które weszły w życie w styczniu br., co miało istotny wpływ na efektywność oraz jakość współpracy z wierzycielami pierwotnymi i wtórnymi, w tym głównie na poziom skuteczności prowadzonej egzekucji.
– Ubiegły rok nie był łatwym rokiem dla sektora zarządzania wierzytelnościami pod kątem legislacji. Przyjęto wiele regulacji, które na pewno będą miały wpływ na to jak sektor będzie funkcjonował i rozwijał się w kolejnych latach. Ta wielość regulacji jest wciąż konsekwencją kryzysu finansowego, braku zaufania do instytucji finansowych, ale także występujących nieprawidłowości na tym rynku. Stąd na przykład ustawa o zatorach płatniczych, której celem jest walka z zatorami i poprawa płynności finansowej przedsiębiorstw, czy też dyrektywa o tzw. ramach restrukturyzacji zapobiegawczej, której celem jest danie drugiej szansy bankrutującym przedsiębiorstwom, którzy mają dobrą opinię i ułatwić rentownym firmom, które mają problemy finansowe dostęp do restrukturyzacji zapobiegawczej na odpowiednio wczesnym etapie, tak aby zapobiec trwałej niewypłacalności. Dziś bowiem największym problemem dla wierzycieli jest to, że firmy zbyt późno ogłaszają upadłość. Ważną zmianą jest również liberalizacja przepisów o upadłości konsumenckiej. Z roku na rok liczba wniosków o upadłość konsumencką wzrasta. W 2015 r. było ich niewiele ponad 2 tys., w 2018 r. już 6,5 tys. Po wejściu w życie przepisów, które ułatwiają ten proces, gdzie odchodzi się od badania przez sąd stanu zawinienia dłużnika w doprowadzeniu do stanu niewypłacalności, należy spodziewać się, że tych wniosków będzie jeszcze więcej. Świadczy o tym chociażby badanie moralności Polaków ZPF z 2019 r., które wskazuje, iż wzrasta przyzwolenie Polaków na niespłacanie długów, a moralność spada z roku na rok – informuje Katarzyna Urbańska, Vicedirector, Financial Services Regulatory, PwC.
Nie ulega przy tym wątpliwości, że poza legislacją i orzecznictwem, zarówno prawa unijnego jak i krajowego, z pola widzenia nie powinna znikać samoregulacja, którą jako zyskujące na znaczeniu narzędzie – powinniśmy chętniej i odważniej wykorzystywać oraz promować. Jako wypracowane z regulatorami, swoiste wielostronne porozumienie, podkreślające wagę stosowania reguł compliance w organizacji i jej nieustanne dążenie do podwyższania standardów.
– Niestety, legislacji w kolejnych latach nie będzie mniej. Należy pamiętać, że większość regulacji dotyczącej rynku finansowego tworzy się na poziomie Unii Europejskiej. Trzeba pamiętać o projekcie dyrektywy o NPL, czy o zbliżającym się przeglądzie dyrektywy o kredycie konsumenckim. Warto aktywnie brać udział zarówno w unijnym, jak i krajowym procesie legislacyjnym, aby w momencie implementacji tych przepisów już na poziomie firm, nie był to proces bardzo dotkliwy. Na koniec warto pamiętać o bardzo ważnej roli i znaczeniu dobrych praktyk. Tu bardzo istotną role pełnią związki branżowe, organizacje zrzeszające biznes, samorządy. Szybka reakcja branży na nieprawidłowości oraz niepożądane zachowania na rynku, mogą ustrzec branżę przed utratą reputacji i zaufania – rekomenduje Katarzyna Urbańska, Vicedirector, Financial Services Regulatory, PwC.
