Gdzie sektor instytucji pożyczkowych winien szukać inspiracji biznesowej, dobrego przykładu do planowania rozwoju swojej działalności? Gdzie ma znaleźć wzorzec do budowania właściwej relacji z otoczeniem biznesowym, by utrzymać dotychczasową dynamikę wzrostu i wzmacniać wiarygodność? Te i inne pytania będą istotą debaty podczas organizowanego przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce po raz piąty Kongresu Sektora Pożyczkowego, który odbędzie się 11 maja 2016 r. w Warszawie.

SEKTOR POŻYCZKOWY PODĄŻA DROGĄ SEKTORA ZARZĄDZANIA WIERZYTELNOŚCIAMI

Kredyt, ekonomicznie, nie różni się w dużym stopniu od pożyczki, ale model operacyjny i otoczenie regulacyjne są różne dla banków, czy SKOK-ów i instytucji pożyczkowych. Tworzy to ograniczenia dla każdego z sektorów rynku kredytu konsumenckiego w zakresie możliwości budowania oferty o określonych cechach, dostosowanych do konkretnego profilu klienta. Banki i SKOK-i mają naturalną formę finansowania przez depozyty, do czego instytucje pożyczkowe nie mają dostępu i co za tym idzie, nie może to być źródłem finansowania rozwoju działalności pożyczkowej. Rozwój sektora pożyczkowego w Polsce zbliżony jest do drogi, którą przeszła branża zarządzania wierzytelnościami. Ponieważ usługi zarządzania wierzytelnościami na początku kojarzone były z szarą strefą, branża ta musiała się oczyścić i przejść drogę akceptacji, by stać się pełnoprawną częścią rynków finansowych. Ten proces zakończył się pełnym sukcesem. się podobnie kształtowała się kwestia finansowania działalności firm z tego sektora. Na początku był to rodzimy kapitał własny, potem ostrożne inwestycje kapitału własnego pochodzące z zagranicy, wreszcie programy obligacyjne, fundusze sekurytyzacyjne. Dziś, co warte podkreślenia ze względu na wysoki poziom wymagań w stosunku do zarządzających wierzytelnościami, coraz częstsze jest finansowanie działalności tego sektora kredytem bankowym. Banki po latach obserwacji, analiz, dojrzały do finansowania zakupu portfeli należności, które sektor bankowy uznaje co do zasady za należności o utraconej wartości.

– Proces rozwoju branży pożyczkowej przebiega tak samo. Etap profesjonalizacji i stawania się pełnoprawną częścią rynku mamy już za sobą. – mówi Bartłomiej Smolarek, Partner w Dziale Doradztwa Transakcyjnego EY. – Dziś w wielu małych podmiotach źródłem rozwoju jest kapitał własny polskiego pochodzenia. Więksi już dawno pracują na kapitale zagranicznym, wspieranym programami obligacji. Widzimy również znaczące zainteresowanie funduszy mezzowych rynkiem pożyczkowym. Na razie kwestią otwartą jest, czy dojdziemy do fazy, w której banki przestaną postrzegać firmy pożyczkowe jako konkurentów i zaczną finansować firmy pożyczkowe. Faktem jest, że tego rozwój jest wynikiem bardzo naturalnych i pożytecznych gospodarczo i społecznie procesów, bowiem rynek potrzebuje takich produktów.

SEKTOR INSTYTUCJI POŻYCZKOWYCH CORAZ WAŻNIEJSZY DLA RYNKU CATALYST

Rosnący popyt na pożyczki powoduje, że instytucje pożyczkowe, chcąc się dalej rozwijać, muszą posiłkować się finansowaniem zewnętrznym, bankowym lub z emisji papierów wartościowych. W Polsce działalność pożyczkowa jest obecnie finansowana na 3 sposoby – poprzez fundusze, emisję obligacji lub akcji plasowanych (notowanych na rynku Catylyst), bądź kapitał inwestora. Część firm korzysta z jednej, inne z kilku form finansowania.

– Dywersyfikując swoje źródła finansowania, Provident już w 2010 r., jako pierwsza firma pożyczkowa, pozyskał finansowanie poprzez emisję obligacji korporacyjnych. Z sukcesem je zrefinansował w roku 2015. Widząc powodzenie emisji obligacji Providenta, również inne firmy na rynku zaczęły decydować się na pozyskiwanie środków na rozwój poprzez emisję obligacji. – mówi Agnieszka Kłos, Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu, Członek Zarządu, Provident Polska. – Ten trend, w naszej ocenie, będzie się nadal umacniał, także ze względu na nową ustawę regulującą branżę pożyczkową, wpływającą na konsolidację sektora pożyczkowego. Wzorem sektora bankowego, mniejsze podmioty będą łączyły siły, starając się wejść zasięgiem swojej działalności z poziomu lokalnego na ogólnopolski. Przejście z poziomu lokalnego na ogólnokrajowy nie jest tanie. Warto także zwrócić uwagę, że w sektorze finansowym rosną nakłady inwestycyjne, wynikające z rozwoju branży FinTech, czyli innowacyjnych technologii w usługach finansowych. Wszystkie te działania będą wymagały dodatkowego finansowania z rynku. A to z kolei może oznaczać w najbliższym czasie większą liczbę emisji obligacji firm pożyczkowych na rynku Catalyst.

Wysokie koszty finansowania działalności firm pożyczkowych mogą zniweczyć zysk w analogiczny sposób jak zarządzanie ryzykiem, niedostosowane do charakterystyki pożyczki i profilu klienta. W przypadku emisji obligacji wartość, płatność odsetek, tenor spłaty kapitału muszą być powiązane ze strukturą po stronie przychodów. Ta z kolei zależy od tego jak „płaci” produkt, czyli jak wygląda podział na prowizje i odsetki, itp.

ZAUFANIE ŹRÓDŁEM SUKCESU

Firmy często poszukują finansowania na rynku kapitałowym, ale niewielu z nich udaje się to w takim stopniu, w jakim zaplanowały. Jeśli firma nie rozwija się – nie zwiększa zakresu działalności, liczby klientów, sprzedaży, wielkości aktywów – to nie ze względu na problemy operacyjne, ale wynikające właśnie z braku możliwości finansowania działalności. Pozyskiwanie funduszy w oparciu o obligacje jest często praktykowane wśród firm sektora pożyczkowego, ponieważ jest dogodne, stosunkowo łatwe i jest to też najtańszy ze sposobów finansowania działalności. Aby jednak z powodzeniem pozyskiwać środki poprzez obligacje, trzeba udowodnić, że jest to bezpieczne dla nabywcy. Koszt obligacji to jej oprocentowanie – czym niższa wiarygodność emitenta, tym wyższy będzie koszt.

– Co do zasady to, że nie udaje się firmom, bez względu na reprezentowany przez nie sektor usług, pozyskać funduszy na rynku kapitałowym, wynika z ich braku wiarygodności. – wyjaśnia Zbyszko Pawlak, Dyrektor Generalny i Prezes Zarządu Everest Finanse SA. – Czasem brakuje im kompetencji, by zbudować przewidywalny model finansowy, co ważniejsze jednak, brak im cierpliwości w budowaniu strategii firmy w oparciu o wiarygodność. W naszej branży najważniejszym zabezpieczeniem w pozyskiwaniu środków na rynku kapitałowym może być właśnie wiarygodność, czyli rozwój firmy oparty o plany, które zostały w przeszłości zrealizowane. To dzięki temu, że od lat budujemy naszą wiarygodność udaje się nam z sukcesami pozyskiwać partnerów, którzy chętnie inwestują w nasze obligacje.

Strategie finansowania działalności instytucji pożyczkowych będą tematem jednego z paneli V Kongresu Sektora Pożyczkowego, który odbędzie się w 11 maja 2016 r. w Warszawie. Jest to miejsce spotkań, dyskusji i wymiany doświadczeń między sektorem instytucji pożyczkowych oraz tych sektorów rynku finansowego, których oferta jest komplementarna. Uczestnicy będą również debatować nad bilansem dokonań sektora instytucji pożyczkowych ostatnich lat, odpowiedzą na pytanie, jak będą kształtować się trendy biznesowe; zastanowią się nad tym, czy istnieją granice dla doskonalenia mechanizmów zarządzania ryzykiem i wreszcie, spróbują ocenić, czy regulacje staną się katalizatorem zmian czy jedynie źródłem dodatkowych kosztów.