Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora.

Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce zgłosił szczegółowe uwagi i komentarze do projektu ustawy – w formie oficjalnego stanowiska. Poniżej prezentujemy skrócone, główne wnioski z analizy ZPF tego dokumentu.  

Projektowane przepisy generują poważne wątpliwości systemowe, interpretacyjne oraz prawne, gdyż są skonstruowane nieprecyzyjnie i niejasno oraz nie uwzględniają standardów wypracowanych przez funkcjonujące w obrocie renomowane podmioty branży zarządzania wierzytelnościami. Wprowadzenie projektowanych rozwiązań przełoży się na rażące naruszenie praw wierzycieli, zwiększenie zatorów płatniczych, spadek moralności płatniczej osób zobowiązanych, a co za tym idzie – pogorszenie sytuacji przedsiębiorców i wzrost cen oferowanych usług.

1. Projektowana ustawa jest wewnętrznie niespójna (zawiera m.in. niejasne definicje legalne, nieprecyzyjne zakresy kontroli kilku organów nadzoru, nieuzasadnione zakazy prowadzenia czynności windykacyjnych) i doprowadzi do chaosu oraz niepewności prawnej, ale projekt nie jest również skorelowany z innymi regulacjami, które już funkcjonują w obrocie lub nad którymi trwają prace legislacyjne. W projekcie całkowicie pominięto konieczność implementowania aktu prawa unijnego tj. Dyrektywy NPL (do 29.12.2023 r.), której celem jest rozwiązanie problemu nieobsługiwanych kredytów poprzez stworzenie profesjonalnego, uregulowanego rynku aktywów wtórnych. Ustawodawca powinien w pierwszej kolejności przeprowadzić implementację Dyrektywy NPL do prawa krajowego, a nie podejmować próby doraźnego i fragmentarycznego wprowadzania zmian w prawie, zwłaszcza bez szczegółowej analizy oceny ich skutków na gospodarkę i konsumentów. Stoi to w sprzeczności z ideą racjonalnego tworzenia prawa, dlatego też postulujemy zaprzestanie procedowania projektu ustawy na aktualnym etapie i przeniesienie ciężaru regulacji windykacji na prawidłową implementację Dyrektywy NPL, której celem jest stworzenie zunifikowanego rynku windykacyjnego w całej Unii Europejskiej.

2. Prowadzenie działalności windykacyjnej na podstawie zezwolenia wydawanego przez Ministra właściwego do spraw gospodarki zastrzeżone zostało jedynie dla podmiotów działających w formie spółki akcyjnej z kapitałem zakładowym na poziomie 5 mln złotych, co należy uznać za wymagania nadmiarowe, które przełożą się na wyeliminowanie małych i średnich przedsiębiorców z rynku.

3. Restrykcyjne wymogi stawiane osobom starającym się o licencję windykatora nie znajdują żadnego racjonalnego uzasadnienia, ponieważ wiele z zawodów regulowanych nie stawia kandydatom tak rygorystycznych kryteriów uzyskiwania dostępu do zawodu, w tym naruszających ich prawo do prywatności i sprzecznych z zasadami ochrony ich danych osobowych. Skutkiem uchwalenia projektowanych przepisów będzie zmniejszenie się liczby osób wykwalifikowanych na rynku pracy. Dodatkowo – ograniczenie windykatora w uprawnieniach do podejmowania czynności windykacyjnych, w szczególności związanych z instytucją sprzeciwu i częstotliwością przeprowadzania rozmów telefonicznych, będzie miało przełożenie na konieczność redukcji etatów i wzrost bezrobocia.

4. W projekcie ustawy przewidziano zakaz prowadzenia czynności windykacyjnych względem określonego katalogu osób, np. osób z niepełnosprawnościami czy osób, które ukończyły 75 rok życia. Wprowadzenie zakazu należy uznać za nieuzasadniony, a jego następstwem może być całkowite wykluczenie z dostępu tychże konsumentów do oferowanych na rynku usług i produktów.

5. Projektodawca zupełnie pomija fakt, że windykacja polubowna stanowi rozwiązanie efektywniejsze i szybsze niż korzystanie z instytucji przymusu państwowego.

6.  Wiele z przedstawionych w projekcie regulacji, stanowi przejaw dyskryminowania wierzycieli i przysługujących im praw.

7. Ustawodawca deprecjonuje bezsprzecznie pozytywny wpływ windykacji polubownej na aspekty gospodarcze i społeczne, bowiem zmierza ona do zapewnienia prawidłowego obiegu środków pieniężnych, ale również ma na celu poprawę sytuacji osoby zobowiązanej.

8. Zasady prowadzenia windykacji, nie uwzględniają aktualnego zaawansowania technologicznego przedsiębiorców z sektora zarządzania wierzytelnościami. Ponadto zaproponowane sposoby prowadzenia czynności windykacyjnych należałoby uznać za skrajnie ograniczające windykatorów oraz przedsiębiorstwa windykacyjne w działaniu i pomijające wypracowane przez branżę Zasady Dobrych Praktyk Związku Przedsiębiorstw Finansowych.

Jako ZPF postulujemy zaprzestanie procedowania tego aktu prawnego oraz skoncentrowanie się Ustawodawcy na wdrożeniu Dyrektywy NPL – fundamentalnego aktu prawnego unifikującego działalność sektora windykacyjnego w całej Europie. Liczymy na uwzględnienie zaprezentowanych wniosków i postulatów oraz deklarujemy pełne merytoryczne wsparcie w dalszych dyskusjach nad kształtem rynku windykacyjnego w Polsce.

Zachęcamy do zapoznania się z dokumentami.

Załączniki: