Po 10 listopada 2023 r. działalność platform (obecnych na rynku crowdfundingu udziałowego) bez wymaganego zezwolenia będzie niemożliwa. Wszystko przez nowe przepisy unijne, do których podmioty muszą się dostosować.
Przy okazji poprzedniej edycji Raportu ZPF Crowdfunding udziałowy 3.0. pisałem o nowym otoczeniu prawnym platform crowdfundingowych, a więc Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych. Wówczas w Polsce trwały jeszcze prace nad projektem ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych, niezbędnym do prawidłowego stosowania Rozporządzenia 2020/1503.
Ostatecznie projekt wszedł w życie jako „ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom” (uchwalony 7 lipca 2022 r., wszedł w życie 29 lipca 2022 r.). Warto zwrócić uwagę, że ten akt wdrożeniowy (co brzmi nieco dziwnie, zważywszy na fakt, że Rozporządzenia UE są stosowane w naszym porządku prawnym wprost) przesądził niezwykle istotny element – ustanowił organ nadzoru nad rynkiem platform crowdfundingowych i zarazem podmiot właściwy do wydawania zezwoleń: Komisję Nadzoru Finansowego.
Przed tą zmianą miał miejsce jeszcze jeden bardzo istotny fakt legislacyjny, dotyczący wydawania zezwoleń. Otóż po zasięgnięciu opinii ESMA (European Securities and Markets Authority) Komisja Europejska, na mocy Rozporządzenia delegowanego nr 2022/1988, wydłużyła okres przejściowy dla platform do uzyskania zezwolenia do dnia 10 listopada 2023 r. Tym samym Komisja Europejska skorzystała z opcji zawartej w art. 48 ust. 1 Rozporządzenia 2020/1503, który zezwalał na wydłużenie tego okresu jednorazowo o rok (z pierwotnego 10 listopada 2022 r.).
Nic więc już nie stoi na przeszkodzie, aby platformy crowdfundingowe mogły aplikować o zezwolenie do Komisji Nadzoru Finansowego. Tym bardziej, że po 10 listopada 2023 r. ich działalność bez wymaganego zezwolenia będzie niemożliwa.
Według danych z 19 kwietnia 2023 r. (dzień przygotowania tego komentarza) tylko 27 platform w całej Unii Europejskiej ma już zezwolenie na działalność na nowych zasadach. Nie ma wśród nich żadnego podmiotu z Polski.
Tę liczbę należy uznać za niewielką, zważywszy na skalę działalności platform, które do tej pory funkcjonowały bez przeznaczonego dla nich reżimu prawnego.
Nowe otoczenie prawne wymaga szeregu dostosowań, czasami zmiany modeli działania, jak również zwiększenia środków własnych dostosowanych do skali działalności. Te czynniki wpływają na fakt, że decyzja o aplikowaniu o zezwolenie wymaga odpowiedniego przygotowania. To może być powód tak małej liczby wydanych dotychczas zezwoleń.
Dopiero po 10 listopada 2023 r. będziemy mogli sprawdzić, jaka część z dotychczas funkcjonujących podmiotów będzie prowadzić biznes na nowych zasadach.
Z pewnością czeka nas ciekawy rok dla crowdfundingu udziałowego, ale z perspektywy legislacyjnej i prawnej bardziej interesujący będzie rok 2024. Wówczas bowiem będziemy w stanie ocenić, które instytucje prawne nowego Rozporządzenia sprawdzają się w praktyce i jak platformy realizują nowe obowiązki.
Mam ogromną nadzieję, że nowe otoczenie prawne pozytywnie wpłynie na rynek, a ten – poprzez włączenie go w system nadzoru – stanie się pełnoprawną częścią sektora finansowego.
