W najbliższych dwunastu miesiącach rynek kredytu konsumenckiego powoli, ale powinien rosnąć – takie wnioski przynosi, przygotowany przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce i IRG SGH najnowszy raport „Sytuacja na rynku consumer finance”, którego wyniki poznaliśmy podczas kwartalnej konferencji. W siedzibie Szkoły Głównej Handlowej zaprezentowano także rezultaty dwóch innych projektów badawczych: „Portfela należności polskich przedsiębiorstw” i „Koniunktura w polskiej gospodarce”.

Wzrost zadłużenia konsumpcyjnego prognozowany jest na poziomie 0,4%, co wobec obecnie obserwowanej dynamiki zadłużenia na cele konsumpcyjne, sięgającej 5%, oznacza znaczące wyhamowanie. – Praktycznie we wszystkich obszarach, związanych z poważnymi wydatkami, takimi jak dobra trwałe, samochody czy remont lub kupno mieszkania, skłonność do zaciągania kredytu wśród gospodarstw domowych maleje – przyznaje autor opracowania, dr Piotr Białowolski.

Generalnie, w II kwartale 2014 roku wartość Nowego Barometru Rynku Consumer Finance spadła z 52,7 do 50,4 punktu. Mimo to warto zauważyć, że już czwarty kwartał z rzędu utrzymuje się na poziomie, przekraczającym 50 punktów. – Na pogorszenie wskazań Barometru, w dużej mierze, wpływ mają procesy demograficzne – zauważa dr Białowolski.

Od 2007 roku coraz większą część rynku stanowią gospodarstwa domowe osób starszych, z kolei udział najbardziej na rynku konsumenckim aktywnych, czyli takich, w którym głowa rodziny nie ukończyła 44 roku życia – maleje. Co więcej, ta niepokojąca dla instytucji finansowych tendencja przyspiesza.

Do konstrukcji Barometru KPF-IRG wykorzystuje się sytuację w czterech obszarach, oddziałujących na rynek kredytu konsumenckiego. Oprócz czynników demograficznych i popytu na dobra trwałe i gotowości do ich finansowania z kredytu, uwzględnia się również niepewność, związaną z kondycją finansową i wykluczenie z rynku.

Niejednoznaczne sygnały napływają też z gospodarki w ogóle. O koniunkturze opowiedziała prof. Elżbieta Adamowicz z Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH: – Zaskakujący spadek koniunktury odnotowuje sektor bankowy, co wydaje się nietypowe o tej porze roku. Także w handlu daje się zauważyć pogorszenie. Natomiast poprawiła się koniunktura w przemyśle przetwórczym, sektorze budowlanym (największy przyrost), transporcie, rolnictwie i – nieznacznie – wśród gospodarstw domowych.

Profesor Adamowicz przyznała jednocześnie, że wobec napięć politycznych na Ukrainie, należy zachować daleko idącą wstrzemięźliwość w prognozowaniu tego, co się wydarzy w gospodarce.

Umiarkowany optymizm co do zakresu odzyskiwanych należności towarzyszy przedsiębiorcom. Indeks należności przedsiębiorstw (INB) – wskaźnik, który odzwierciedla stan, opinie i przewidywania firm dotyczące sześciu obszarów, związanych z egzekwowaniem zobowiązań od kontrahentów, po trzech kwartałach dużego wzrostu, w kwietniu tego roku spadł. Choć i tak obecnie obserwowana wartość jest trzecia pod względem wysokości w całej, pięcioletniej historii badania.

Z rosnącymi problemami z odzyskiwaniem należności boryka się 15,5% badanych przedsiębiorstw, podczas gdy udział tych, deklarujących malejące kłopoty z ich odzyskiwaniem wynosi 34,6%. Ten, w dalszym ciągu pozytywny obraz to rezultat dobrej sytuacji finansowej firm – czytamy w opublikowanym na konferencji projekcie badawczym „Portfel należności polskich przedsiębiorstw” – dokumencie, opracowanym wspólnie przez KPF i Krajowy Rejestr Długów BIG S.A.

– Dobra sytuacja finansowa sprawia, że wystawione faktury rzadziej pozostają niezapłacone, a nawet jeżeli tak się dzieje, nie ma to większego przełożenia na firmę. Dobra sytuacja w obszarze należności może też stymulować rozpoczynanie projektów inwestycyjnych w przyszłości – mówi Andrzej Kulik z KRD BIG S.A.

Powstające z inicjatywy KPF w cyklu kwartalnym raporty „Sytuacja na rynku consumer finance” i „Portfel należności polskich przedsiębiorstw” w syntetycznym ujęciu prezentują stan rynku kredytu konsumenckiego w kraju, a także zjawisko zatorów płatniczych w gospodarce.