Poziom zaufania do pośredników i doradców finansowych jest daleki od pozytywnych ambicji liderów tego sektora usług finansowych. Jest niższy niż zaufanie wobec przedstawicieli branż niefinansowych, ale również negatywnie odbiega od zaufania do banków i ubezpieczycieli – wynika z badania Domu Badawczego Maison, przeprowadzonego na zlecenie Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych i ANG Spółdzielni Doradców Kredytowych.

Reakcją na tę sytuację są między innymi działania samoregulacyjne sektora, w tym przejęte przez Członków KPF Zasady Dobrych Praktyk Pośredników Finansowych i rozszerzająca je Deklaracja Pośredników Finansowych. Jednocześnie liderzy sektora sami dostrzegają potrzebę pracy nad wzmacnianiem tej bardzo ważnej instytucji społecznej, co potwierdza zakres debaty I Kongresu Pośrednictwa Finansowego, obejmujący również problematykę wizji i idei zrównoważonego rozwoju sektora.

SAMOREGULACJA WYSTARCZY DO ODZYSKANIA ZAUFANIA?

Na pytanie o to, czy Polacy ufają instytucjom finansowym, w skali zaufania od 1 do 100, dla banków wskaźnik wyniósł 36, firm ubezpieczeniowych – 28, a w stosunku do doradców/pośredników – 24,8. Ponadto w ocenie 71% respondentów ci ostatni „bardziej stawiają na własne korzyści”, 24% uważa, że „zachowują równowagę”, a 5% uznaje, że „bardziej stawiają na korzyści obywateli” – to dane, których dostarcza badanie Domu Badawczego Maison „Służba czy biznes? Rola instytucji finansowych w społeczeństwie”. Statystyki odnośnie zaufania wobec tego sektora utrzymują się na podobnym poziomie od kilku lat, co wprost nakazuje podjęcie debaty nad filozofią działania sektorów pośrednictwa i doradztwa finansowego, nad wizją ich rozwoju.

Nadwerężona reputacja branży pośrednictwa w dużej mierze powstaje wskutek doniesień medialnych o nierzetelnych praktykach rynkowych, stosowanych jednak przez względnie małą liczbę podmiotów. To jednak wystarczy do stworzenia swoistej reguły w prezentowaniu opinii o większości. – Z pokorą trzeba stwierdzić, iż organizacje samorządowe nie były w stanie przełamać bierności dużej grupy pośredników, którzy nie angażują się w działalność samorządu. Ta sama bierność dużej części środowiska nie pozwoliła na efektywne monitorowanie praktyk rynkowych i w jego efekcie rugowanie nierzetelnych praktyk części środowiska. Bardzo ograniczone możliwości ma organizacja samorządowa, taka jak KPF w odniesieniu do firm, które nie są członkami organizacji samorządowych – mówi Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.

Wysokie standardy postępowania w relacjach z klientami ustanawiają Zasady Dobrych Praktyk Pośredników Finansowych KPF, przyjęte do bezwzględnego stosowania przez firmy członkowskie KPF i weryfikowane przez obligatoryjny coroczny audyt etyczny oraz monitorowane przez Komisję Etyki. Z drugiej strony, na zasadzie dobrowolności, przedstawiciele sektora mogą przystępować do Deklaracji Pośredników Finansowych, dokumentu, stanowiącego swego rodzaju azymut w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przypisuje on pośrednictwu służebną wobec społeczeństwa rolę, wskazując na potrzebę kierowania się odpowiedzialnością społeczną zarówno na etapie tworzenia strategii, jak i w trakcie działalności operacyjnej

– Służebność to bardzo ważne dla całej branży finansowej pojęcie. Wskazuje ono, że nasza branża- banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, pośrednicy finansowi- rozwijając się, osiągając sukcesy ekonomiczne, nie powinna zapominać o tym, że jej rolą jest przede wszystkim służenie klientom. Tak widziana nasza misja nie powiedzie się, jeżeli klienci i interesariusze nie będą nam ufać. Budowanie zaufania do branży jest jednym z naszych największych wyzwań. Dlatego takie inicjatywy samoregulujące, jak Deklaracja Pośredników Finansowych są konieczne, ponieważ przypominają nam o tym, co jest ważne i czyje dobro powinniśmy mieć przede wszystkim na względzie. Podejmowanie takich działań wpisuje się też w szerszy kontekst społecznie odpowiedzialnych działań biznesu, dzięki którym możliwy jest zrównoważony rozwój firm w czterech obszarach: ekonomicznym, kapitału ludzkiego, kapitału społecznego i środowiska – podkreśla Artur Nowak – Gocławski z ANG Spółdzielni Doradców Kredytowych, jednego z sygnatariuszy Deklaracji.

– Odpowiedzialny społecznie biznes to taki, który nie jest na chwilę, ale na dużo dłużej. Relacje z pracownikami, relacje z klientami, relacje z całym otoczeniem biznesowym i pozabiznesowym są elementami składowymi takiej perspektywy. Każdy z nich oznacza co najmniej zalążek przewagi konkurencyjnej, ale takiej, która nie jest nakierowana na zniszczenie konkurentów, ale na budowanie skutecznego modelu biznesu, tj. takiego, który jest akceptowany i wspierany przez każdą z tych grup w sposób dla niej właściwy. A więc przez pracowników – wydajną i twórczą pracą, przez klientów – akceptacją oferty, przez otoczenie biznesowe – dobrą reputacją. Harmonijne połączenie działań skierowanych do każdej z tych grup jest wyrazem społecznej odpowiedzialności i podstawą zrównoważonego rozwoju biznesu – dodaje Krzysztof Opaliński, Przewodniczący Rady Nadzorczej Fines S.A.,

CZAS NA WNIOSKI Z DYSKUSJI O WIZJI I WARTOŚCIACH

W parze z działaniami samoregulacyjnymi toczą się prace legislacyjne, które staną się źródłem wielu nowych obowiązków dla sektora pośrednictwa. W wyniku wdrożenia choćby przepisów dyrektywy o kredycie hipotecznym pośrednicy zostaną objęci nadzorem KNF, co w dłuższej perspektywie zwiększy efektywność monitorowania praktyk rynkowych sektora. Można zakładać i taki efekt implementacji tych przepisów, iż poprawi się przeciętny standard świadczonych usług. Nadto, jeśli nowe przepisy zostaną dobrze wykorzystane przez UOKiK do stawianych przed tymi przepisami celów, bardzo ostre narzędzia do eliminowania nierzetelnych praktyk dostarczy wdrożenie zmian do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Czy jednak twarde prawo, właśnie wdrażane do polskiego porządku prawnego, automatycznie i skutecznie podniesie poziom zaufania do sektora, zmieniając niekorzystne o nim opinie publiczne i klimat rysowany przez media? – Jestem przekonany, że potrzeba jest otwartej debaty przedstawicieli rynku pośrednictwa i doradztwa finansowego na temat wizji rozwoju tego sektora, na temat wartości, jakie w codziennej praktyce winny być respektowane, na temat etosu zawodowego i współpracy oraz solidarności w eliminowaniu nierzetelnych praktyk – przekonuje Andrzej Roter. – Kongres będzie doskonałą okazją do podjęcia nawet tak trudnych tematów. Czas szybkiego wzrostu rynku consumer finance to dobry moment na taką debatę. Jednocześnie rosnąca pozycja organizacji konsumenckich i świadomość siły samych konsumentów, potrafiących się skutecznie organizować dla obrony własnych interesów, stawia sektor finansowy co do zasady w całkowicie nowej sytuacji – dodaje Dyrektor Roter.

Z wyzwaniami, mającymi na celu odbudowę zaufania do całej branży, będą się w najbliższych latach mierzyli menedżerowie, dostosowując lub modyfikując strategie biznesowe zarządzanych przez siebie firm. Będą one wymagały z pewnością poszukiwania punktu równowagi między odpowiedzialną sprzedażą a realizacją celów sprzedażowych, znalezienia odpowiedzi na pytanie, na ile pojęcie „służby” powinno się odnosić do sektora pośrednictwa. Debata kongresowa ma też pozwolić na wyrażenie bardzo jasno, jakie są rekomendacje dostawców produktów finansowych, z którymi współpracują pośrednicy – ubezpieczyciele, pożyczkodawcy, przedstawiciele faktoringu i branży leasingowej – dla poprawy jakości współpracy. Między innymi te zagadnienia staną się przedmiotem uwagi uczestników debaty kongresowej.

Patronat honorowy nad I Kongresem Pośrednictwa Finansowego objęły Związek Banków Polskich, Związek Polskiego Leasingu, Polska Izba Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych, Główny Urząd Statystyczny.

Wydarzenie odbędzie się 24 września 2015 roku w warszawskim Hotelu Marriott.