Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych, podobnie jak większość interesariuszy rynku finansowego w Polsce z dużym zainteresowaniem zapoznała się z treścią raportu Komitetu Stabilności Finansowej, zawierającą wyniki szeroko zakrojonego badania działań organów i instytucji państwowych w odniesieniu do praktyk biznesowych parabanku Amber Gold sp. z o.o. Praktyki te ostatecznie dały z punktu widzenia społecznego dramatyczny efekt utraty środków pieniężnych przez wiele tysięcy gospodarstw domowych w Polsce.

KPF w dniu 25 kwietnia 2013 roku przesłała do najważniejszych interesariuszy rynku finansowego w Polsce stanowisko do wybranych rekomendacji z raportu KSF. KPF podziela generalne wnioski z raportu, w tym rekomendacje wzmocnienia działań edukacyjnych, zintegrowanego działania organów państwa, które nawet bez nadzwyczajnych zmian w obowiązujących przepisach mogłyby zapobiegać podobnym przypadkom jak nielegalna działalność parabanku Amber Gold.

Jednak, część rekomendacji wymaga podjęcia merytorycznej dyskusji z ich autorami, w szczególności w przypadku tej, odnoszącej się do wprowadzenia urzędowej ceny kredytów. Wynika to z dwóch podstawowych przesłanek. Rekomendacja ta nie ma merytorycznej podstawy do uwzględnienia jej w zakresie przedmiotowym raportu. Należy zauważyć, iż w polskiej doktrynie prawa uznaje się, iż jedynym legalnie działającym parabankiem w Polsce są spółdzielcze kasy depozytowo-kredytowe. Natomiast działalność parabanku Amber Gold była wykonywaną bez stosownego zezwolenia (a zatem nielegalnie). W związku z tym, że sektor pożyczek niebankowych nie należy, co oczywiste, do sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, nie ma też żadnego związku z nielegalną działalnością parabankową, to zamieszczenie rekomendacjI dla sektora pożyczkowego, uzasadnionej dramatycznymi skutkami tzw. afery Amber Gold nie ma merytorycznego uzasadnienia.

Należy podkreślić, iż rekomendacja KSF wprowadzenia nowej, urzędowej ceny kredytów, jak pokazują wnioski z dostępnych i najbardziej aktualnych badań jest źle zaadresowaną z punktu widzenia celów, wskazanych przez autorów raportu, w tym przeciwdziałaniu nadmiernemu zadłużeniu, nadmiernym cenom kredytów, ukrytym jego kosztom – powiedział Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF. Przywołać należy choćby wspomniany w stanowisku KPF raport Uniwersytetu w Bristolu, analizujący wpływ limitu cen na rynek i konsumentów, zlecony przez rząd brytyjski dla zweryfikowania ewentualnych skutków wdrożenia rate cap na konsumentów i rynek. Należy też przywołać raport Fundacji Repulikańskiej, opublikowany w dniu 23 kwietnia 2013 roku, odnoszący się do problematyki regulacji rynku firm pożyczkowych w Polsce. Wnioski z tych badań i raportów nie pozostawiają złudzeń, iż intencje autorów raportu nie są możliwe do realizacji poprzez narzucenie urzędowego limitu cen kredytów. To narzędzie nie znajduje merytorycznego uzasadnienia w oszacowanych I opisanych na podstawie badań skutkach takiej urzędowej ceny kredytów. Ta rekomendacja nie poprawi poziomu ochrony praw konsumenta, odwrotnie zaś pogorszy jakość życia dużej grupy gospodarstw domowych. Z drugiej strony będzie miała negatywny wpływ na rynek kredytowy, gospodarkę, sytuację budżetu państwa – zauważył Andrzej Roter. Urzędowy limit cen kredytów, zgodnie z wynikami ostatniego badania Uniwersytetu w Bristolu przyczyni się do wykluczenia finansowego, ograniczenie dostępności produktów kredytowych, wzrostu średnich cen kredytów dla tych, którzy zachowają do nich dostęp, wzrostu podziemia pożyczkowego i pogorszenie pozycji konsumenta na skutek ograniczenia konkurencji i arbitrażu prawnego. Badania wykazują, że zastosowanie takiego narzędzia przynosi wprost odwrotne efekty od zakładanych.

KPF wnosi do Członków Komitetu Stabilności Finansowej, w szczególności do Ministerstwa Finansów, by skorzystano z doświadczeń takich krajów, które tak jak Wielka Brytania, czy Dania pomimo presji części mediów po pogłębionej analizie i badaniach, podjęły odpowiedzialnie decyzje o odrzuceniu projektów wdrożenia przepisów urzędowych cen kredytów – powiedział Andrzej Roter. Jeśli oparcie się o doświadczenia tych krajów byłoby uznane za niewystarczające, to KPF wnosi, by w imieniu racjonalnego ustawodawcy dokonano zlecenia wykonania rzetelnych badań dla określenia wpływu na polski rynek kredytowy i na konsumentów skutków ewentualnego wdrożenia nowych przepisów urzędowych cen kredytów. Wnioski z badań przeprowadzonych na zlecenie rządu brytyjskiego uprawniają do postawienia tezy, iż koszty i skutki wdrożenia nowych przepisów odnośnie urzędowych cen kredytów będą nieskończenie większe niż koszty przeprowadzenia takich badań i co trudne do zaakceptowania – będą one długotrwałe i trudne do usunięcia.

Rozwiązaniem zdecydowanej większości problemów, podnoszonych w raporcie byłoby raczej, w przekonaniu KPF, wdrożenie rejestru działalności pożyczkowej, która wykluczy z tego rynku nierzetelną część dostawców produktów kredytu konsumenckiego oraz pozwoli na pełną analizę i restrykcyjną kontrolę merytoryczną każdego przedsiębiorcy z tego sektora, sprawowaną przez UOKiK, bez względu na jego wielkość– dodał na zakończenie Andrzej Roter.

Pełna treść stanowiska do pobrania tutaj: Stanowisko KPF

KONTAKT

Andrzej Roter, Dyrektor Generalny, aroter@zpf.pl