– Dla dłużników opóźnienia w płatnościach są atrakcyjną formą finansowania. (…). Brakuje wystarczających środków zapobiegawczych i odpowiednich środków odstraszających, a mechanizmy egzekwowania i dochodzenia roszczeń są niewystarczające – twierdzi Komisja Europejska. Zapowiada zmiany w przepisach, by lepiej chronić przede wszystkim małe i średnie firmy.

Komisja Europejska sporządziła i opublikowała wniosek legislacyjny, dotyczący Rozporządzenia w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Late Payment Regulation 2023/0323 COD). Został on właśnie skierowany do pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim.

Komisja Europejska proponuje zastąpienie obecnej Dyrektywy 2011/7/EU (the Late Payment Directive) Rozporządzeniem. Jej zdaniem Dyrektywa w niewystarczającym stopniu chroni firmy przed opóźnieniami, a czasami wręcz nieuczciwymi praktykami kontrahentów w zakresie warunków płatności faktur.

– Główną przyczyną opóźnień w płatnościach jest asymetria siły przetargowej między dużym klientem (dłużnikiem) a mniejszym dostawcą (wierzycielem). Często skutkuje to koniecznością zaakceptowania przez dostawcę nieuczciwych warunków płatności – czytamy w uzasadnieniu wniosku.

Maksymalny termin płatności faktury: 30 dni

Tymczasem, jak podaje Komisja Europejska, w Unii Europejskiej wystawia się ponad 500 faktur na sekundę. – Niezawodne strumienie płatności są niezbędne, aby gospodarka UE, a zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa, stały się bardziej konkurencyjne – uważają autorzy wniosku.

Dlatego Komisja Europejska proponuje wprowadzenie:

– bardziej rygorystycznych i skuteczniejszych środków zapobiegających praktykom w zakresie opóźnień w płatnościach w postaci maksymalnych warunków płatności,

– regulacji, że płatność naliczonych odsetek i opłat kompensacyjnych odbywa się automatycznie,

– nowych środków egzekwowania prawa i dochodzenia roszczeń w celu ochrony wierzycieli przed nieuczciwymi płatnikami.

Nowe przepisy zakładają wprowadzenie jednolitego maksymalnego termin płatności na terenie całej Wspólnoty. Będzie on wynosił 30 dni dla wszystkich transakcji handlowych, w tym B2B i transakcji między organami publicznymi a przedsiębiorstwami.

Zachowana jest swoboda zawierania umów, gdyż strony mogą negocjować dowolny termin płatności, o ile nie przekracza on 30 dni. Aby zapewnić pewność prawa, wniosek nie ma wpływu na krótsze terminy płatności określone w przepisach krajowych.

Ponadto nowe regulacje podnoszą wysokość ryczałtowej opłaty z 40 euro (lub jej równowartość) do 50 euro (lub równowartości) za opóźnioną transakcję handlową.

Przedstawiony wniosek zmierza do zapewnienia państwom członkowskim pewnej elastyczności w zakresie np. ustanawiania organów egzekwowania prawa, mechanizmów alternatywnego rozstrzygania sporów (ADR), zapewniania szkoleń w zakresie zarządzania kredytami i umiejętności korzystania z technologii cyfrowych w zakresie finansów.

Po przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę Europejską nowe przepisy zaczną obowiązywać rok po wejściu w życie Rozporządzenia, aby umożliwić odpowiednim podmiotom (np. organom publicznym, przedsiębiorstwom) podjęcie niezbędnych kroków w celu dostosowania się do nich.